اغلب متخصصان چشم، رنگ دودی را مناسب ترین رنگ برای عینک مردان و رنگ خاکستری یا قهوه ای را مناسب ترین رنگ برای زنان می دانند.
خرید عینک آفتابی به هر دلیلی- چه برای حفاظت چشم ها و چه برای پیروی از مد روز- با اما و اگرهای بسیاری همراه است. نتایج چندین مطالعه در ۱۰ سال اخیر نشان میدهد ، قرار گرفتن دربرابر آفتاب بدون حفاظ کافی برای چشم، شانس بروز بیماریهای چشم را افزایش میدهد.
● چرا عینک آفتابی؟
<استفاده از عینک آفتابی از بیماریهای چشمی همچون آب مروارید، ناخنک و آسیب شبکیه و… تا حد زیادی جلوگیری میکند. بهتر است برای جلوگیری ازتابش نور مستقیم خورشید به چشم از این عینکها استفاده شود.>
دکتر محسن بهمنی کشکولی متخصص چشم ضمن بیان این مطلب میگوید:< سن شروع بیماری آب مروارید به عوامل مختلفی از قبیل وراثت، عوامل محیطی مثل امواج نوری و… بستگی دارد و در بعضی از افراد زودتر و در بعضیها دیرتر شروع میشود، ولی محافظت صحیح از چشمها میتواند نقش محیط راکمرنگ تر کند. >
در سال ۱۹۸۸، گروهی از چشم پزشکان مطالعهای را بر روی ۸۳۸ ماهیگیر در خلیج چساپیک انجام دادند که سالها عمر خود را بر روی آب گذرانده بودند. ماهیگیرانی که هیچگونه حفاظ چشمی نداشتند، در مقابل کسانی که از عینک آفتابی یا کلاه لبهدار استفاده میکردند ۳ برابر بیشتر به کاتاراکت (آب مروارید) مبتلاشده بودند. براساس این مطالعه و مطالعات دیگر، درحال حاضر چشم پزشکان توصیه میکنند هرگاه در مقابل آفتاب قرار میگیرید بهطوری که احتمال برنزه شدن پوستتان یا سوختگی ناشی از آفتاب بالا میرود، از عینکهای آفتابی جاذب اشعه ماورا بنفش استفاده کنید، بهویژه اگر در ارتفاعات و یا در نزدیکی استوا زندگی میکنید.
● در ستایش استاندارد
عینکهای آفتابی بسیار تیره به علت جلوگیری از تابش حداقل نوربه چشم باعث بازشدن بیش از حد مردمک چشم (یعنی از ۵/۲ میلیمتر طبیعی به ۸ میلیمتر) میشوند. رئیس انجمن بینایی سنجی (اپتومتری) ایران با توجه به ضرورت استفاده از عینک آفتابی در فضای باز میگوید: <بزرگ شدن بیش از حد مردمک چشم موجب واردشدن نورهای اضافی به چشم شده و به سلول های چشم آسیب میرساند.>
دکتر عباس عظیمی خراسانی با تاکید بر اینکه نباید از هر عینک آفتابی استفاده کرد، درمورد ویژگیهای عینک آفتابی استاندارد گفت: <عینک آفتابی باید به گونهای باشد که استفاده از آن تغییری بر روی تصاویر اجسام ایجاد نکندو موجب کوچک، بزرگ یا مواج شدن اجسام قابل مشاهده نشود.
همچنین میزان تیره بودن عینک نباید بهحدی باشد که نور را به شدت کاهش دهد. همچنین با استفاده از عینکهای آفتابی نباید اجسام ساکن ، متحرک دیده شده ویا تغییر مکان بدهندچون دراین صورت ، افراد دچار عوارضی مثل خستگی، سرخی چشم، تاری دید، درد چشم و سردرد میشوند.> وی با بیان اینکه بینایی سنجها بهترین مشاوران برای تعیین نوع عینکهای آفتابی هستند، تاکید میکند: <مشخصات فنی عینکهای آفتابی از مهمترین شاخصهای انتخاب عینک آفتابی استاندارد است و اپتومتریستها با توجه به شغل افراد و زمانهای استفاده از عینک ، نوع خاص عینکهای آفتابی را برای هر فرد توصیه میکنند. >
برای اطمینان از کیفیت عینکهای آفتابی می توان از چند آزمایش استفاده کرد: برای عینکهای فتوکرومیک یک راه تشخیص این است که زیر شیشه آنها یک مقوای تیره گذاشته و در حدود ۳۰ ثانیه آن را در مقابل نورآفتاب قرار داد؛ همچنین در کنار آن یک شیشه مشابه قرار داده و بعد از مدت ذکر شده میزان تیرگی دو شیشه را مقایسه کرد، اگر تفاوتی بین آنها مشاهده نشود؛ نتیجه میگیریم که عینک آفتابی جاذب پرتوهای ماوراء بنفش نیست و نباید از آن استفاده کرد. نکته دیگر اینکه عینکهای آفتابی نباید باعث جا به جایی تصویر شوند؛ و شیشه آنهانباید کج و معوج باشد؛ چنین علایمی نشاندهنده عدم مرغوبیت عینک آفتابی است.
اگر از داخل عدسی واز فاصله ۴۰ سانتیمتری به اشیا نگاه کنید و آن را به حالت دورانی تکان دهید؛ در صورتی که هرگونه چرخش، جابهجایی و یا تغییر شکل در اشیاء مشاهده شود، نشاندهنده نامناسب بودن عدسی عینک آفتابی است. عینک های آفتابی باید از نظر ابعاد و پوشانندگی صورت طوری باشندکه لبه فوقانی آنها با انتهای ابرو مماس باشدو قسمت تحتانی آنها حداقل تا قسمت فوقانی گونه ادامه پیدا کند و همچنین، قسمت داخلی عینک باید با تیغه بینی مماس باشد و قسمت خارجی آن هم کاملا چشمها را بپوشاند.
● کدام شیشه، کدام نوع؟
کارخانههای سازنده عینکهای آفتابی برای حفاظت چشم در مقابل اثرات مضر آفتاب، هر روز طرحهای مختلفی ارائه میکنند. این سازندگان قول حفاظت چشم در مقابل اشعه ماورا بنفش یا دیگر انواع تشعشات طبیعی را میدهند ولی باید توجه داشت که حفاظت در مقابل بعضی از این اشعهها از اهمیت بیشتری برخوردار است.
▪ عینکهایی با جذب۹۹ درصد اشعه ماورا بنفش:
توصیه میشود همواره عینکی را خریداری کنید که ۹۹درصد اشعه ماورا بنفش را جذب کند چون حضور طولانی مدت در مقابل اشعه ماورا بنفش آفتاب با برخی بیماریهای چشمی ارتباط دارد. عدسیهای پلاستیکی و شیشهای تا حدی اشعه ماورا بنفش را جذب میکنند، ولی جذب اشعه ماوراء بنفش توسط این عدسیها را میتوان با اضافه کردن مواد شیمیایی به ماده اصلی لنز و یا پوشاندن لنز با مادهای مخصوص ارتقا داد.
همواره عینکی را خریداری کنید که ۹۹ تا۱۰۰ درصد اشعه ماورا بنفش را جذب کند. بعضی کارخانههای سازنده برچسبهایی را برروی عینک محصول خود نصب میکنند با این مضمون که جذب اشعه ماورا بنفش تا بیش از ۴۰۰ نانومتر صورت میگیرد که این نیز به معنای همان جذب ۱۰۰ درصد اشعه ماورا بنفش است.
▪ عینکهای بلوک کننده نور آبی:
اینکه نور آبی هم برای چشم مضر باشد هنوز مورد بحث است. عدسیهایی که جلوی نور آبی را میگیرند ته رنگی کهربایی داشته و سبب میشوند، محیط اطراف بهرنگ زرد یا نارنجی دیده شود. لنزهای رنگی سبب می شوند که اشیا دور بهویژه در شرایطی مثل برف و یا غبار واضحتر دیده شوند. از این نظر عینکهای کهربایی مزبور بیشتر توسط اسکی بازان، شکارچیان، قایقرانان و یا خلبانان استفاده میشود.
▪ عینکهای آینهای:
پوشش آینهای در واقع لایه نازکی از مواد فلزی مختلف است که برروی سطح عدسیهای معمولی پرداخت شده است. گرچه پوشش مزبور مقدار نور ورودی به چشم شما را کاهش میدهد اما قابلیت کاملی در حفاظت چشم شما در مقابل اشعه ماورا بنفش نخواهد داشت.
▪ عینکهای فتوکرومیک:
یک عینک فتوکرومیک بهطور اتوماتیک در نور درخشان، تیره شده و در نور کم روشنتر میشود. در اکثر موارد تیره شدن عینک ظرف نیم دقیقه صورت میگیرد و حال آنکه روشنتر شدن آن حدود ۵ دقیقه طول میکشد.
از نظر رنگ نیز بهصورت یکنواخت و یا سایه روشن دربازار وجود دارند. گرچه عینکهای فتوکرومیک ممکن است از نظر جذب اشعه ماورا بنفش عینکهای آفتابی خوبی باشند، ولی ممکن است برای انطباق آنها با شرایط مختلف نوری مدت زمانی بهطور ناخواسته صرف شود.
▪ عینکهای تراش داده شده و صیقلی:
بعضی عینک های غیر طبی توسط کارخانههای سازندهشان طوری تراش داده وصیقل میشوند که کیفیت نهایی عدسی آنها تا حد مناسبی ارتقا یابد. البته عینکهایی که از تراش و صیقلی بودن مناسبی برخوردار نیستند به چشم شما آسیبی نمیزنند.
قبل از هر چیز مطمئن شوید که عدسی عینک مورد نظر شما ساخت مناسبی داشته باشد. جهت قضاوت در مورد کیفیت عینک غیر طبی خود، به چیزی مستطیل شکل مثل موزاییک کف اتاق خود نگاه کنید. عینک را در فاصله دلخواه نگاه داشته و یک چشم خود را بپوشانید. عینک را به آهستگی و از یک سمت به سمت دیگر و سپس به بالا و پایین حرکت دهید. اگر خطوط در تمام موقعیتها مستقیم بهنظر برسند، عدسی مناسبی را انتخاب کردهاید. ولی اگر خطوط در هم میروند، خصوصاً اگر این خطوط در میدان مرکزی عدسی اینگونه بهنظر میرسند، عینک دیگری را امتحان کنید.
▪ عینکهای ضد ضربه:
هیچ لنزی در واقع نشکن نیست، ولی احتمال شکستن عدسیهای پلاستیکی بعد از برخورد یک توپ یا سنگ، نسبت به عدسیهای شیشهای کمتر است. جنس عدسی اکثر عینکهای آفتابی غیرطبی پلاستیک است. پلاستیک پلیکربنات که در بسیاری از عینکهای ورزشی مورد استفاده قرار میگیرد، گرچه سفت است ولی به آسانی نیز خراش برمیدارد. چنانچه قرار است عدسی از این جنس خریداری کنید حتماً عینکیرا انتخاب کنید که خاصیت ضدخراش داشته باشد.
برای انتخاب رنگ عینک بیشتر از توجه به زیبایی رنگها باید دقت کرد که در حالت عادی اغلب متخصصان چشم، رنگ دودی را مناسب ترین رنگ برای مردان و رنگ خاکستری یا قهوهای را مناسب ترین رنگ برای زنان می دانند.
خرید عینک آفتابی به هر دلیلی- چه برای حفاظت چشم ها و چه برای پیروی از مد روز- با اما و اگرهای بسیاری همراه است. نتایج چندین مطالعه در ۱۰ سال اخیر نشان میدهد ، قرار گرفتن دربرابر آفتاب بدون حفاظ کافی برای چشم، شانس بروز بیماریهای چشم را افزایش میدهد.
● چرا عینک آفتابی؟
<استفاده از عینک آفتابی از بیماریهای چشمی همچون آب مروارید، ناخنک و آسیب شبکیه و… تا حد زیادی جلوگیری میکند. بهتر است برای جلوگیری ازتابش نور مستقیم خورشید به چشم از این عینکها استفاده شود.>
دکتر محسن بهمنی کشکولی متخصص چشم ضمن بیان این مطلب میگوید:< سن شروع بیماری آب مروارید به عوامل مختلفی از قبیل وراثت، عوامل محیطی مثل امواج نوری و… بستگی دارد و در بعضی از افراد زودتر و در بعضیها دیرتر شروع میشود، ولی محافظت صحیح از چشمها میتواند نقش محیط راکمرنگ تر کند. >
در سال ۱۹۸۸، گروهی از چشم پزشکان مطالعهای را بر روی ۸۳۸ ماهیگیر در خلیج چساپیک انجام دادند که سالها عمر خود را بر روی آب گذرانده بودند. ماهیگیرانی که هیچگونه حفاظ چشمی نداشتند، در مقابل کسانی که از عینک آفتابی یا کلاه لبهدار استفاده میکردند ۳ برابر بیشتر به کاتاراکت (آب مروارید) مبتلاشده بودند. براساس این مطالعه و مطالعات دیگر، درحال حاضر چشم پزشکان توصیه میکنند هرگاه در مقابل آفتاب قرار میگیرید بهطوری که احتمال برنزه شدن پوستتان یا سوختگی ناشی از آفتاب بالا میرود، از عینکهای آفتابی جاذب اشعه ماورا بنفش استفاده کنید، بهویژه اگر در ارتفاعات و یا در نزدیکی استوا زندگی میکنید.
● در ستایش استاندارد
عینکهای آفتابی بسیار تیره به علت جلوگیری از تابش حداقل نوربه چشم باعث بازشدن بیش از حد مردمک چشم (یعنی از ۵/۲ میلیمتر طبیعی به ۸ میلیمتر) میشوند. رئیس انجمن بینایی سنجی (اپتومتری) ایران با توجه به ضرورت استفاده از عینک آفتابی در فضای باز میگوید: <بزرگ شدن بیش از حد مردمک چشم موجب واردشدن نورهای اضافی به چشم شده و به سلول های چشم آسیب میرساند.>
دکتر عباس عظیمی خراسانی با تاکید بر اینکه نباید از هر عینک آفتابی استفاده کرد، درمورد ویژگیهای عینک آفتابی استاندارد گفت: <عینک آفتابی باید به گونهای باشد که استفاده از آن تغییری بر روی تصاویر اجسام ایجاد نکندو موجب کوچک، بزرگ یا مواج شدن اجسام قابل مشاهده نشود.
همچنین میزان تیره بودن عینک نباید بهحدی باشد که نور را به شدت کاهش دهد. همچنین با استفاده از عینکهای آفتابی نباید اجسام ساکن ، متحرک دیده شده ویا تغییر مکان بدهندچون دراین صورت ، افراد دچار عوارضی مثل خستگی، سرخی چشم، تاری دید، درد چشم و سردرد میشوند.> وی با بیان اینکه بینایی سنجها بهترین مشاوران برای تعیین نوع عینکهای آفتابی هستند، تاکید میکند: <مشخصات فنی عینکهای آفتابی از مهمترین شاخصهای انتخاب عینک آفتابی استاندارد است و اپتومتریستها با توجه به شغل افراد و زمانهای استفاده از عینک ، نوع خاص عینکهای آفتابی را برای هر فرد توصیه میکنند. >
برای اطمینان از کیفیت عینکهای آفتابی می توان از چند آزمایش استفاده کرد: برای عینکهای فتوکرومیک یک راه تشخیص این است که زیر شیشه آنها یک مقوای تیره گذاشته و در حدود ۳۰ ثانیه آن را در مقابل نورآفتاب قرار داد؛ همچنین در کنار آن یک شیشه مشابه قرار داده و بعد از مدت ذکر شده میزان تیرگی دو شیشه را مقایسه کرد، اگر تفاوتی بین آنها مشاهده نشود؛ نتیجه میگیریم که عینک آفتابی جاذب پرتوهای ماوراء بنفش نیست و نباید از آن استفاده کرد. نکته دیگر اینکه عینکهای آفتابی نباید باعث جا به جایی تصویر شوند؛ و شیشه آنهانباید کج و معوج باشد؛ چنین علایمی نشاندهنده عدم مرغوبیت عینک آفتابی است.
اگر از داخل عدسی واز فاصله ۴۰ سانتیمتری به اشیا نگاه کنید و آن را به حالت دورانی تکان دهید؛ در صورتی که هرگونه چرخش، جابهجایی و یا تغییر شکل در اشیاء مشاهده شود، نشاندهنده نامناسب بودن عدسی عینک آفتابی است. عینک های آفتابی باید از نظر ابعاد و پوشانندگی صورت طوری باشندکه لبه فوقانی آنها با انتهای ابرو مماس باشدو قسمت تحتانی آنها حداقل تا قسمت فوقانی گونه ادامه پیدا کند و همچنین، قسمت داخلی عینک باید با تیغه بینی مماس باشد و قسمت خارجی آن هم کاملا چشمها را بپوشاند.
● کدام شیشه، کدام نوع؟
کارخانههای سازنده عینکهای آفتابی برای حفاظت چشم در مقابل اثرات مضر آفتاب، هر روز طرحهای مختلفی ارائه میکنند. این سازندگان قول حفاظت چشم در مقابل اشعه ماورا بنفش یا دیگر انواع تشعشات طبیعی را میدهند ولی باید توجه داشت که حفاظت در مقابل بعضی از این اشعهها از اهمیت بیشتری برخوردار است.
▪ عینکهایی با جذب۹۹ درصد اشعه ماورا بنفش:
توصیه میشود همواره عینکی را خریداری کنید که ۹۹درصد اشعه ماورا بنفش را جذب کند چون حضور طولانی مدت در مقابل اشعه ماورا بنفش آفتاب با برخی بیماریهای چشمی ارتباط دارد. عدسیهای پلاستیکی و شیشهای تا حدی اشعه ماورا بنفش را جذب میکنند، ولی جذب اشعه ماوراء بنفش توسط این عدسیها را میتوان با اضافه کردن مواد شیمیایی به ماده اصلی لنز و یا پوشاندن لنز با مادهای مخصوص ارتقا داد.
همواره عینکی را خریداری کنید که ۹۹ تا۱۰۰ درصد اشعه ماورا بنفش را جذب کند. بعضی کارخانههای سازنده برچسبهایی را برروی عینک محصول خود نصب میکنند با این مضمون که جذب اشعه ماورا بنفش تا بیش از ۴۰۰ نانومتر صورت میگیرد که این نیز به معنای همان جذب ۱۰۰ درصد اشعه ماورا بنفش است.
▪ عینکهای بلوک کننده نور آبی:
اینکه نور آبی هم برای چشم مضر باشد هنوز مورد بحث است. عدسیهایی که جلوی نور آبی را میگیرند ته رنگی کهربایی داشته و سبب میشوند، محیط اطراف بهرنگ زرد یا نارنجی دیده شود. لنزهای رنگی سبب می شوند که اشیا دور بهویژه در شرایطی مثل برف و یا غبار واضحتر دیده شوند. از این نظر عینکهای کهربایی مزبور بیشتر توسط اسکی بازان، شکارچیان، قایقرانان و یا خلبانان استفاده میشود.
▪ عینکهای آینهای:
پوشش آینهای در واقع لایه نازکی از مواد فلزی مختلف است که برروی سطح عدسیهای معمولی پرداخت شده است. گرچه پوشش مزبور مقدار نور ورودی به چشم شما را کاهش میدهد اما قابلیت کاملی در حفاظت چشم شما در مقابل اشعه ماورا بنفش نخواهد داشت.
▪ عینکهای فتوکرومیک:
یک عینک فتوکرومیک بهطور اتوماتیک در نور درخشان، تیره شده و در نور کم روشنتر میشود. در اکثر موارد تیره شدن عینک ظرف نیم دقیقه صورت میگیرد و حال آنکه روشنتر شدن آن حدود ۵ دقیقه طول میکشد.
از نظر رنگ نیز بهصورت یکنواخت و یا سایه روشن دربازار وجود دارند. گرچه عینکهای فتوکرومیک ممکن است از نظر جذب اشعه ماورا بنفش عینکهای آفتابی خوبی باشند، ولی ممکن است برای انطباق آنها با شرایط مختلف نوری مدت زمانی بهطور ناخواسته صرف شود.
▪ عینکهای تراش داده شده و صیقلی:
بعضی عینک های غیر طبی توسط کارخانههای سازندهشان طوری تراش داده وصیقل میشوند که کیفیت نهایی عدسی آنها تا حد مناسبی ارتقا یابد. البته عینکهایی که از تراش و صیقلی بودن مناسبی برخوردار نیستند به چشم شما آسیبی نمیزنند.
قبل از هر چیز مطمئن شوید که عدسی عینک مورد نظر شما ساخت مناسبی داشته باشد. جهت قضاوت در مورد کیفیت عینک غیر طبی خود، به چیزی مستطیل شکل مثل موزاییک کف اتاق خود نگاه کنید. عینک را در فاصله دلخواه نگاه داشته و یک چشم خود را بپوشانید. عینک را به آهستگی و از یک سمت به سمت دیگر و سپس به بالا و پایین حرکت دهید. اگر خطوط در تمام موقعیتها مستقیم بهنظر برسند، عدسی مناسبی را انتخاب کردهاید. ولی اگر خطوط در هم میروند، خصوصاً اگر این خطوط در میدان مرکزی عدسی اینگونه بهنظر میرسند، عینک دیگری را امتحان کنید.
▪ عینکهای ضد ضربه:
هیچ لنزی در واقع نشکن نیست، ولی احتمال شکستن عدسیهای پلاستیکی بعد از برخورد یک توپ یا سنگ، نسبت به عدسیهای شیشهای کمتر است. جنس عدسی اکثر عینکهای آفتابی غیرطبی پلاستیک است. پلاستیک پلیکربنات که در بسیاری از عینکهای ورزشی مورد استفاده قرار میگیرد، گرچه سفت است ولی به آسانی نیز خراش برمیدارد. چنانچه قرار است عدسی از این جنس خریداری کنید حتماً عینکیرا انتخاب کنید که خاصیت ضدخراش داشته باشد.
برای انتخاب رنگ عینک بیشتر از توجه به زیبایی رنگها باید دقت کرد که در حالت عادی اغلب متخصصان چشم، رنگ دودی را مناسب ترین رنگ برای مردان و رنگ خاکستری یا قهوهای را مناسب ترین رنگ برای زنان می دانند.